Ostatnio pisałam o tym, że strategia to nie zawsze musi być „garnitur z najwyższej półki”, czasem bardziej pasują wygodne jeansy. Dziś pójdziemy o krok dalej i zaproponuję jak można dobrać strategię do faz życia organizacji.
Faza życia organizacji = kontekst strategiczny
Organizacje, podobnie jak ludzie, przechodzą przez różne etapy życia. Od start-upów po dojrzałe organizacje – każda z tych faz wymaga innej „strategicznej garderoby”.
🔷 Faza 1: Narodziny i chaos – potrzebujesz wygody i szybkości
🔸 Styl strategii: Strategia wystarczająco dobra na start MVS (odpowiednik MVP – minimum viable product)
🔸 Forma: jeansy i sneakersy
🔸 Co się liczy: działanie, testowanie, szybka adaptacja (cykl PDCA)
🔸 Priorytet: ustalenie, „czy to działa”, a nie „czy to się spina na 5 lat do przodu”
W tej fazie strategia to bardziej kompas niż mapa. Potrzebujesz prostych zasad, orientacji na klienta i gotowości na szybkie zwroty akcji.
🔷 Faza 2: Wzrost i skalowanie – czas na strukturę
🔸 Styl strategii: Strategia wzrostu
🔸 Forma: sportowa marynarka, wygodne loafersy
🔸 Co się liczy: wybór ścieżek wzrostu, selekcja klientów, decyzje o skalowaniu
🔸 Priorytet: świadome wybory (co robimy, a czego nie), określenie unikalnej propozycji wartości
Tutaj warto wdrożyć OKR, uporządkować procesy, ale bez przesadnej biurokracji. Jeszcze jesteś zwinny – wykorzystaj to.
🔷 Faza 3: Dojrzałość – strategia jako stabilizator
🔸 Styl strategii: Klarowna struktura i operacyjna dyscyplina
🔸 Forma: klasyczny garnitur – ale wygodny i na miarę
🔸 Co się liczy: utrzymanie efektywności, optymalizacja, zarządzanie portfelem
🔸 Priorytet: dyscyplina strategiczna i unikanie samozadowolenia
Tu strategia może być już bardziej sformalizowana – ale tylko wtedy, gdy nie dławi inicjatywy. W tej fazie liczy się „wdrożenie z sensem”, nie tylko doskonały plan.
🔷 Faza 4: Schyłek / stagnacja – czas na odświeżenie garderoby
🔸 Styl strategii: Rewitalizacja
🔸 Forma: zmiana stylu – być może powrót do sneakersów?
🔸 Co się liczy: diagnoza „dlaczego tracimy przewagę?”, eksperymenty z nowymi modelami
🔸 Priorytet: przywrócenie sensu i energii, często z nowym zespołem i wizją
To moment, kiedy wielu liderów boi się zmiany, a właśnie wtedy trzeba zadziałać odważnie i odrzucić stary garnitur.
Nie pytaj „jaka strategia jest modna w tym sezonie”. Pytaj: na jakim etapie jestem i czego naprawdę potrzebuję? Dopasowanie to klucz do spójności, zaangażowania i skuteczności.
Co zrobić, gdy zespół nie jest gotowy kompetencyjnie do współtworzenia strategii z liderem?
Wielu liderów mierzy się z wyzwaniem – jak budować strategię, gdy zespół nie ma jeszcze kompetencji strategicznych. Odkładanie procesu to ryzyko, ale istnieją sposoby, by równolegle rozwijać ludzi i działać nad kierunkiem organizacji. Sprawdź, jak nie utknąć w oczekiwaniu, aż zespół „dojrzeje”.
